تومور مغزی :: دکتر مهرداد حسین زاده بختوری

تومور مغزی چیست؟

تومور مغزی توده یا رشد سلول‌های غیرطبیعی در مغز است.
انواع مختلفی از تومورهای مغزی وجود دارد. برخی از تومورهای مغزی، غیر سرطانی (خوش خیم) هستند و برخی از تومورهای مغزی سرطانی (بدخیم) هستند. تومورهای مغزی می‌توانند منشا مغزی (تومورهای اولیه مغز) داشته باشند، یا سرطان، می‌تواند در سایر قسمت‌های بدن شروع شود و در مغز (تومورهای ثانویه یا متاستاتیک مغز) گسترش یابد.
سرعت رشد تومورهای مغز، می‌تواند بسیار متفاوت باشد. میزان رشد و همچنین محل یک تومور مغز، تعیین کننده این است که، چطور عملکرد سیستم عصبی را تحت تأثیر قرار می‌دهد.

تومور مغزی

علل توده‌های مغزی چیست؟

تومورهای مغزی که در مغز شروع می‌شوند

تومورهای اولیه مغز در خود مغز یا در بافت‌های نزدیک به آن منشا می‌گیرند، مانند غشای پوشاننده مغز (مننژ)، اعصاب جمجمه، غدۀ هیپوفیز یا غدۀ پینه آل(صنوبری).

تومورهای اولیه مغز هنگامی شروع می‌شوند که سلول‌های عادی خطاهای (جهش‌ها) در DNA خود را به‌دست آورند. این جهش‌ها باعث می‌شوند سلول‌ها با سرعت بالاتری رشد و تقسیم شوند و در صورت مرگ سلول‌های سالم زندگی خود را ادامه دهند. نتیجه توده‌ای از سلول‌های غیر طبیعی است که تومور را تشکیل می‌دهد.

در بزرگسالان، تومورهای اولیه مغز بسیار کمتر از تومورهای ثانویه مغز است که در آنها سرطان در جای دیگر شروع می‌شود و به مغز گسترش می‌یابد.

انواع مختلفی از تومورهای اولیه مغز وجود دارد. هرکدام نام خود را از نوع سلول‌های درگیر گرفته می‌شود. مثال‌ها عبارتند از:

۱.گلیوم

این تومورها در مغز یا نخاع شروع می‌شوند و شامل آستروسیتوم، اپندیموما، گلیوبلاستوما، الیگواستروسیتوم و الیگودندروگلیوما هستند.

۲. مننژیوما

مننژیوم توموری است که از غشایی که مغز و نخاع شما را محاصره می‌کند (مننژس) ناشی می‌شود. بیشتر مننژیوم غیر سرطانی است.

۳. نوروم آکوستیک (شوانوما)

این تومورهای خوش خیم هستند که روی اعصاب تکامل می‌یابندکه تعادل و شنوایی را که از گوش داخلی به مغز شما منتهی می‌شود کنترل می‌کنند.

۴. آدنوم های هیپوفیز

این‌ها اکثر تومورهای خوش خیم هستند که در غدۀ هیپوفیز در پایه مغز ایجاد می‌شوند. این تومورها می‌توانند بر روی هورمون‌های هیپوفیز با اثراتی در سطح بدن تأثیر بگذارند.

۵. مدولوبلاستوما

این دسته از غده‌ها، شایع‌ترین تومورهای سرطانی مغز در کودکان است. مدولوبلاستوما در قسمت تحتانی مغز شروع می‌شود و تمایل دارد تا از طریق مایع نخاعی پخش شود. این تومورها در بزرگسالان کمتر دیده می‌شوند، اما به وجود می‌آیند.

۶. تومورهای ژرم سل

ممکن است در دوران کودکی که بیضه‌ها یا تخمدان‌ها شکل می‌گیرند، گسترش یابد. اما بعضی اوقات تومورهای سلول‌های ژرم بر قسمت‌های دیگر بدن مانند مغز تأثیر می‌گذارد.

۷. کرانیوفارنژیوما

این تومورهای نادر و غیر سرطانی در نزدیکی غدۀ هیپوفیز مغز شروع می‌شود که هورمون‌هایی را کنترل می‌کند که بسیاری از عملکردهای بدن را کنترل می‌کنند. همانطور که کرانیوفارنژیوما به آرامی رشد می‌کند، می‌تواند بر غدۀ هیپوفیز و سایر ساختارهای نزدیک مغز تأثیر بگذارد.

سرطانی که از جای دیگر شروع می‌شود و در مغز گسترش می‌یابد

تومورهای ثانویه (متاستاتیک) مغز، تومورهایی هستند که ناشی از سرطان است که در جای دیگری از بدن شما شروع می‌شود و سپس به مغز شما گسترش می‌یابد.
تومورهای ثانویه مغز بیشتر در افرادی که سابقه سرطان دارند، رخ می‌دهد. اما در موارد نادر، تومور متاستاتیک مغز ممکن است اولین علامت سرطان باشد که در جای دیگر بدن شما شروع شده است.
در بزرگسالان، تومورهای ثانویه مغز بسیار شایع‌تر از تومورهای اولیه مغز هستند.
هر سرطان می‌تواند در مغز گسترش یابد، اما انواع متداول آن عبارتند از:

سرطان پستان
سرطان روده بزرگ
سرطان کلیه
سرطان ریه
ملانوما

بیشتر بخوانید : فیلم درمان تشنج

عوامل خطر سرطان مغزی کدام است؟

در بیشتر مبتلایان به تومورهای اولیه مغز، علت تومور مشخص نیست. اما پزشکان برخی از عواملی را شناسایی کرده اند که ممکن است خطر تومور مغزی را افزایش دهد.

عوامل خطر شامل موارد زیر است:

قرار گرفتن در معرض تابش

افرادی که در معرض نوعی اشعه به‌نام اشعۀ یونیزان قرار دارند، خطر بیشتری برای تومور مغزی دارند. نمونه‌هایی از پرتوهای یونیزان، شامل پرتودرمانی است که برای معالجه سرطان و قرار گرفتن در معرض اشعه ناشی از بمب‌های اتمی استفاده می‌شود.

سابقه خانوادگی تومورهای مغزی

بخش کمی از تومورهای مغزی در افراد با سابقه خانوادگی تومورهای مغزی یا سابقه خانوادگی سندرم‌های ژنتیکی رخ می‌دهد که خطر ابتلا به تومورهای مغزی را افزایش می‌دهد